Z dniem 1 stycznia 2018 r. wchodzi w życie nowa ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, która w znacznym zakresie reformuje gospodarkę wodną w Polsce. Zmianie ulega struktura prawno-organizacyjna organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami. Zostaje powołana do życia państwowa osoba prawna pod nazwą Wody Polskie, której zadaniem jest scentralizowanie gospodarki wodnej. Dotychczasowe organy administracji państwowej właściwe w sprawach z zakresu gospodarki wodnej staną się jednostkami organizacyjnymi Wód Polskich.

Rola Polskich Wód

Wody Polskie co do zasady mają odciążyć budżet państwa od wydatków na gospodarkę wodną. Kluczowym zadaniem Wód Polskich będzie pozyskiwanie i gromadzenie środków finansowych generowanych przez gospodarkę wodną. Następnie środki te będą wydatkowane na utrzymanie wód i majątku Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną oraz na inwestycje w gospodarce wodnej.

Finansowanie pracy

Wód PolskichZasadniczy instrument finansowania w świetle nowych przepisów to wpływy z tytułu usług wodnych. Wprowadzenie tych instrumentów ekonomicznych ma dodatkowo za zadanie wdrożyć zasadę „zanieczyszczający i korzystający płaci” oraz zachęcić użytkowników do efektywnego wykorzystywania zasobów wodnych.

Usługi wodne mają zapewnić gospodarstwom domowym, podmiotom publicznym i podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą możliwość korzystania z wód w zakresie przekraczającym korzystanie powszechne, zwykłe i szczególne. Dostęp do usług wodnych ma się odbywać na zasadach określonych w ustawie Prawo wodne.

Jedną z podstawowych usług wodnych jest  odprowadzanie do wód lub do urządzeń wodnych wód opadowych lub roztopowych, ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych. Usługa ta jest odpłatna i składa się z opłaty stałej oraz zmiennej zależnej od istnienia urządzeń do retencjonowania wody z terenów uszczelnionych.

Sposób wyliczenia opłaty stałej

Zgodnie z art. 271 ust. 4 pkt 1 ustawy Prawo wodne wysokość opłaty stałej ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty, czasu wyrażonego w dniach i określonej w pozwoleniu wodnoprawnym maksymalnej ilości wód, wyrażonej w m3/s.

Jednostkowa stawka opłaty według § 7 projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne – wynosi 2,50 zł na dobę za 1 m3/s.

Sposób wyliczenia opłaty zmiennej

Art. 272 ust. 5 ustawy Prawo wodne wskazuje również sposób obliczania wysokości opłaty zmiennej dotyczącej otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej służących do odprowadzania opadów atmosferycznych w granicach administracyjnych miast. Opłatę tę ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty, ilości odprowadzanych wód wyrażonej w m3/s i czasu wrażonego w latach, z uwzględnieniem istnienia urządzeń do retencjonowania wody z terenów uszczelnionych oraz ich pojemności.

Jednostkowa stawka opłaty według § 7 projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne – wynosi:

  • bez urządzeń do retencjonowania wody z terenów uszczelnionych – 0,75 zł za 1 m3 na 1 rok;
  • z urządzeniami do retencjonowania wody o pojemności:
    • do 10% odpływu rocznego z terenów uszczelnionych – 0,625 zł za 1 m3 na 1 rok,
    • powyżej 10% odpływu rocznego z terenów uszczelnionych – 0,50 zł za 1 m3 na 1 rok,
    • powyżej 20% odpływu rocznego z terenów uszczelnionych – 0,375 zł za 1 m3 na 1 rok,
    • powyżej 30% odpływu rocznego z terenów uszczelnionych – 0,075 zł za 1 m3 na 1 rok.

Podmioty odprowadzające wodę deszczową do urządzeń wodnych

Przywołane wyżej przepisy ustawy Prawo wodne budzą jednak szereg wątpliwości interpretacyjnych. Ustawa wprowadza opłatę tylko za wprowadzanie wód deszczowych do wód. Powstaje pytanie, co z deszczówką odprowadzaną do urządzeń wodnych, czy taka usługa wodna rzeczywiście ma być nieodpłatna? Przy takim założeniu żadnych kosztów nie poniosą podmioty odprowadzające wodę deszczową np. do rowów melioracyjnych.

Dodatkowo brak jest legalnej definicji pojęcia „urządzenia do retencjonowania wody”, mimo, że wysokość opłaty jest uzależniona od jego istnienia. Ustawodawca nie wskazał również, które maksymalne wartości podane w pozwoleniu wodnoprawnym należy uwzględnić przy ich przeliczeniu na wartości wyrażone w m3/s.

Podsumowanie

Mimo wielu wątpliwości reforma wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. i Wody Polskie powinny doręczyć podmiotom korzystającym z omawianej usługi wodnej informację ustalającą wysokość opłaty za usługi wodne już za I kwartał 2018 r., na koniec kwartału.

W okresie przejściowym, tj. w okresie od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 grudnia 2020 roku, opłata zostanie ustalona na podstawie określonego w pozwoleniu wodnoprawnym albo pozwoleniu zintegrowanym celu i zakresu korzystania z wód.