Firma jest nazwą, pod którą działa przedsiębiorca. Jedną z jej najistotniejszych funkcji jest to, iż indywidualizuje ona przedsiębiorcę i prowadzi do jego identyfikacji w szeroko rozumianym obrocie gospodarczym. Ponadto, firma spełnia jednocześnie funkcję reklamową, ponieważ jako nazwa handlowa pozwala zidentyfikować źródło pochodzenia towarów lub usług. Firma jest prawem podmiotowym o charakterze niematerialnym, bezwzględnym, skutecznym erga omnes i przysługującym każdemu przedsiębiorcy. Z tychże względów firma jest prawem, któremu ustawodawca przyznaje ochronę.

Materialnoprawną podstawą tejże ochrony jest art. 4310 k.c. W świetle tego przepisu ochronie podlega prawo do firmy wszystkich przedsiębiorców, a więc osób fizycznych, osób prawnych i ułomnych osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą. Prawo do firmy powstaje z chwilą wpisania przedsiębiorcy do właściwego rejestru, a w każdym razie z chwilą użycia firmy po raz pierwszy w obrocie gospodarczym (tak Sądu Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 14 marca 2006 r., I ACa 2057/05, LEX nr 196072). Pokrzywdzonemu, którego prawo do firmy zostało naruszone m.in. poprzez użycie całej lub części cudzej firmy, gdy inny przedsiębiorca ujawnił swoją firmę we właściwym rejestrze, przysługuje ochrona, o której mowa w art. 4310 k.c. w sytuacji, gdy przedsiębiorca występował w obrocie pod zarejestrowaną firmą wcześniej niż naruszający (por. wyrok Sądu Okręgowego 15 stycznia 2009 r., VII GC 116/08, opubl.: Orzecznictwo w Sprawach Gospodarczych rok 2010, Nr 3, poz. 26, str. 78). Ochrona prawa do firmy przysługuje niezależnie od tego, czy przedsiębiorca używa swojej firmy w stosunkach obrotu (np. wówczas, gdy zaniechał prowadzenia działalności, ale firma nadal pozostaje wpisana w rejestrze). Prawo do firmy wygasa jednak zawsze z chwilą ustania bytu prawnego przedsiębiorcy. Może to być zakończenie działalności przez osobę fizyczną połączone z wykreśleniem z ewidencji lub wykreślenie spółki z KRS.

Naruszenie prawa do firmy może przyjąć rozmaitą postać. Najczęściej polega ono na podszyciu się pod cudzą firmę przez innego przedsiębiorcę w celu skorzystania z jej renomy. Przykładowo można wskazać zarejestrowanie na swoją rzecz części cudzej nazwy, jeżeli ta część ma charakter wyróżniający, w sytuacji gdy uprawniony przedsiębiorca ujawnił swą firmę we właściwym rejestrze, a ponadto występował w obrocie pod zarejestrowaną firmą wcześniej niż naruszający. W istocie jednak każde bezprawne użycie cudzej firmy w jej pełnym brzmieniu bądź jej charakterystycznej części, bez względu na winę lub świadomość użycia, stanowi naruszenie. W rezultacie firma chroniona jest również m.in. w przypadku jej nieuprawnionego użycia w reklamie, zwłaszcza porównawczej lub w środkach masowego przekazu, jeżeli ma na celu zdyskredytowanie uprawnionego przedsiębiorcy, wyeliminowanie go z rynku, podważenie zaufania klienteli lub narusza dobre imię przedsiębiorcy (tak U. Promińska [w:] B. Giesen, W.J. Katner, P. Księżak, B. Lewaszkiewicz-Petrykowska i inni, Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, LEX, 2009).

Przesłanką ochrony prawa do firmy jest bezprawność działania naruszającego to prawo. Bezprawność należy rozumieć jako niezgodność zachowania sprawcy z szeroko rozumianym porządkiem prawnym. Jest ona przy tym domniemana, co ułatwia uprawnionemu do firmy przedsiębiorcy dochodzenie roszczeń, albowiem zwalnia go od udowodnienia bezprawności zachowania sprawcy i przerzuca na naruszającego ciężar wykazania, że nie działał bezprawnie.

Przepis art. 4310 k.c. udziela ochrony nie tylko przed naruszeniem, ale również przed zagrożeniem prawa do firmy. Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, ma określone roszczenie: może żądać zaniechania takiego działania. Jest to zatem ochrona przysługująca przedsiębiorcy już w momencie samego zagrożenia prawa do firmy, niezależnie od tego, czy prawo to zostało naruszone. W wypadku natomiast dokonanego naruszenia, przedsiębiorca może żądać nadto: usunięcia skutków naruszenia prawa do firmy, złożenia oświadczenia (oświadczeń) o odpowiedniej treści i formie, naprawienia szkody majątkowej na zasadach ogólnych oraz wydania korzyści przez osobę, która dopuściła się naruszenia. Należy w tym miejscu podkreślić, iż wyodrębnienie w przepisach kodeksu cywilnego ochrony prawa do firmy od ochrony dóbr osobistych powoduje, że uprawnionemu do firmy przedsiębiorcy nie przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną naruszeniem firmy. Dopuszczalne jest natomiast wystąpienie przez przedsiębiorcę o ustalenie jego prawa do firmy na podstawie art. 189 k.p.c.

Warto na koniec zwrócić uwagę, że art. 4310 k.c. stanowi podstawę ochrony wyłącznie firmy przedsiębiorcy, natomiast ochrona nazwy prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa – która stanowi odrębne od firmy prawo podmiotowe – podlega zasadniczo reżimowi przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

§ aktualny wykaz majątku wraz z szacunkową wyceną jego składników,§ bilans sporządzony dla celów postępowania upadłościowego, na dzień nie późniejszy niż trzydzieści dni przed dniem złożenia wniosku, tzn. jeśli składamy wniosek w dniu 14 kwietnia to bilans powinien być najpóźniej z dnia 14 marca,§ spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości zobowiązania względem każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia,§ oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w okresie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku,§ spis podmiotów (np. innych przedsiębiorców lub spółek) zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności (w szczególności ich rodzaju oraz wysokości), daty ich powstania i terminów zapłaty,§ wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi,§ informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach (dotyczy to także zastawu tzw. zwykłego, czyli niepodlegającego wpisowi do rejestru zastawów), jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych lub administracyjnych dotyczących majątku dłużnika,informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni.