Od 2016 r. obowiązują dwie formy administracyjnej regulacji przywozu do kraju paliw ciekłych. Działalność ta możliwa jest zasadniczo po uzyskaniu koncesji na obrót paliwami z zagranicą lub po uzyskaniu wpisu do rejestru podmiotów przywożących. Wykaz paliw ciekłych, których przywóz wymaga dopełnienia wspomnianych formalności regulowało dotychczas rozporządzenie Ministra Energii z 2016 r.

Z dniem 1 grudnia 2019 r. w życie weszło nowe rozporządzenie Ministra Aktywów Państwowych  w sprawie szczegółowego wykazu paliw ciekłych, których wytwarzanie, magazynowanie lub przeładunek, przesyłanie lub dystrybucja, obrót, w tym obrót z zagranicą, wymaga koncesji oraz których przywóz wymaga wpisu do rejestru podmiotów przywożących (dalej w tekście jako „rozporządzenie”). Zastąpiło ono dotychczasowe rozporządzenie z 2016 r., jednocześnie modyfikując wykaz paliw, których przywóz wymaga koncesji lub wpisu do rejestru podmiotów przywożących. Okoliczność ta mogła umknąć wielu podmiotom, ponieważ na etapie prac legislacyjnych, pierwotny projekt rozporządzenia zasadniczo nie różnił się od dotychczas obowiązującego rozporządzenia. Ostateczny projekt rozporządzenia ukazał się zaś dopiero 25 października 2019 r., a więc na nieco ponad miesiąc przed jego wejściem w życie.

Rejestr obejmie więcej wyrobów

Rozporządzenie poszerza zakres obowiązku wpisu do rejestru podmiotów przywożących. O wpis do rejestru będą musiały zadbać m.in. podmioty zajmujące się działalnością związaną ze sprowadzaniem do kraju smarów o kodach CN: CN 2710 20 90, 3403 19 10, 3403 19 20, 3403 19 80, a ponadto o półprodukt rafineryjny o kodzie CN 2707 50 00 (w zakresie produktów przeznaczonych na cele inne niż opałowe, napędowe lub żeglugowe). Przywóz tych wyrobów do kraju dotąd nie wymagał rejestracji w URE. Zmiana taka ma pozwolić Prezesowi URE, na podstawie analizy sprawozdań podmiotów przywożących, skutecznie nadzorować całość przywozu smarów do kraju, co w zamyśle ustawodawcy ma przyczynić się do uszczelniania systemu poboru wszelkich, związanych z tymi produktami danin publicznych (w tym realizacji obowiązku odzysku i recyklingu) z tytułu pierwszego wprowadzania przywożonych do Polski smarów na rynek.

Podmioty, które wykonywały działalność w powyższym zakresie przed dniem 1 września 2019 roku, zobowiązane są do złożenia wniosku o wpis do rejestru najpóźniej do dnia 1 marca 2020 roku. Pozostałe podmioty mają obowiązek uzyskać wpis przed rozpoczęciem sprowadzania ww. wyrobów.

Konsekwencje braku wpisu

O tym jak wielką doniosłość ma uzyskanie wpisu (bądź utrzymanie jego aktualności) przekonało się w ostatnich latach  wiele podmiotów zajmujących się przywozem paliw ciekłych, przeciwko którym wszczęto postępowania karne.

Prowadzenie działalności bez wymaganej koncesji bądź bez wpisu do rejestru podmiotów przywożących stanowi bowiem przestępstwo, zagrożone karą grzywny do 2.500.000 zł. W tym miejscu, należy dodatkowo zaznaczyć, że obowiązek uzyskania koncesji bądź wpisu do rejestru dotyczy konkretnych wyrobów, oznaczonych określonymi kodami CN. Jeżeli zatem przedsiębiorstwo posiada koncesję bądź wpis dla danego paliwa o określonym kodzie CN, nie zwalnia to z obowiązku uzyskania wpisu dla innych wyrobów (o innym kodzie CN), objętych działalnością danego przedsiębiorstwa, a wymienionych w rozporządzeniu.

Obowiązki związane z wpisem

Warto także przypomnieć, że z wpisem do powiązany jest bezpośrednio dość uciążliwy obowiązek sprawozdawczy. Podmioty przywożące muszą bowiem co miesiąc sporządzać i przedkładać Prezesowi URE, Prezesowi Agencji Rezerw Materiałowych, Ministrowi Finansów  oraz Ministrowi Aktywów Państwowych sprawozdania o rodzajach, ilości oraz przeznaczeniu sprowadzonych paliw ciekłych. Sprawozdania należy terminowo przekazywać każdemu z organów osobno. Dopiero od 1 lipca 2021 r. wystarczające będzie złożenie jednego sprawozdania do Prezesa URE. Co istotne także obowiązek sprawozdawczy formalnie dotyczy także tych przedsiębiorców, którzy wpisali się do rejestru niejako „na zapas”, choć faktycznie nie dokonują przywozu paliw objętych wykazem.

Konsekwencje niewykonania powyższych obowiązków mogą się okazać bardzo dotkliwe, o czym przekonało się w ostatnich latach bardzo wiele podmiotów z branży paliwowej, na które Prezes URE nałożył kary administracyjne. Kara wymierzana jest za nieprzekazanie przez podmiot do tego zobowiązany sprawozdań w terminie bądź przekazanie sprawozdań zawierających informacje nieprawdziwe zagrożone jest bowiem karą w wysokości od 10.000 do nawet 50.000 zł.

Należy także wskazać. że przedsiębiorca wpisany do rejestru podmiotów przywożących ma obowiązek przekazać Prezesowi URE informacje o rodzajach i lokalizacji posiadanej infrastruktury paliw ciekłych. Niewykonanie tego obowiązku jest zagrożone karą w wysokości 10 000 zł.

Wszystkie firmy zajmujące się przywozem z zagranicy wyrobów o kodach CN: 3403 19 10, 3403 19 20, 3403 19 80 powinny się zatem niezwłocznie zorientować, czy mają obowiązek uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez Prezesa URE, a jeżeli tak to czy dopełniły obowiązków  z tym związanych.