Ubieganie się o udzielenie zamówienia publicznego wiąże się z koniecznością spełnienia warunków udziału w postępowaniu i przedłożenia dokumentów wymaganych przez zamawiającego. Zamawiający nie może od wykonawców żądać dowolnych dokumentów i oświadczeń, a jedynie tych niezbędnych, przewidzianych przez przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (PZP) i akty wykonawcze. Zgodnie z treścią rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie dokumentów wymaganych w postępowaniu zamawiający może, a w postępowaniach, w których wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne, musi zażądać m.in. aktualnego odpisu z centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG). Wykonawcy, korzystający z potencjału podmiotów trzecich, podczas kompletowania załączników do oferty powinni w szczególności sprawdzić, czy zamawiający wymaga przedłożenia wyciągu z CEIDG również w stosunku do podmiotów trzecich użyczających swoich zasobów.

Wyciąg z CEIDG jest przedkładany w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia wykonawcy z powodu otwarcia jego likwidacji lub ogłoszenia upadłości. Dokument spełniający warunki formalne musi być wystawiony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert. Aktualnie ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje dwie formy poświadczenia wpisu podmiotu do CEIDG – wydruk ze strony http://prod.ceidg.gov.pl oraz dokument elektroniczny.

Najczęstszą i najłatwiejszą formą uzyskania zaświadczenia o wpisie do CEIDG jest wygenerowanie jego wyciągu ze strony http://prod.ceidg.gov.pl. Należy jednak pamiętać, że każdorazowo wyciąg potwierdza dane na dzień jego pobrania. Nie ma więc technicznych możliwości pobrania wyciągu ze strony http://prod.ceidg.gov.pl z datą późniejszą, niż data jego wygenerowania. W praktyce często zdarzają się przypadki, że wykonawcy nie załączają do składanej oferty wyciągu z CEIDG, w takim wypadku zamawiający jest zobowiązany do wezwania wykonawcy do uzupełnienia brakującego dokumentu. Jednakże, jeżeli wykonawca nie pobrał we właściwym czasie wyciągu z CEIDG, nie ma możliwości wygenerowania nowego dokumentu z datą sprzed terminu otwarcia ofert. Oznacza to, że wykonawca nie będzie miał faktycznej możliwości złożenia wyciągu z CEIDG wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu do składania ofert (lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu).

Wśród zamawiających zarysowały się dwa odmienne stanowiska w jaki sposób należy traktować wykonawcę, który przedłożył wydruk z CEIDG z niewłaściwą datą. Część przedstawicieli zamawiających uważa, że wykonawcę należy z postępowania wykluczyć, ze względu na nieuzupełnienie wymaganego dokumentu. Zamawiający nie jest zobowiązany na własną rękę dociekać czy wykonawca na dzień składania ofert podlegał wykluczeniu z postępowania, czy nie. Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest wyrok KIO z dnia 21 maja 2013 r., KIO/UZP 1059/13, w którym Izba stwierdziła, że kluczowe znaczenie ma przepis art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy PZP, który nakazuje wykluczyć z postępowania wykonawcę, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu. Oznacza to, że ustawodawca wyraźnie odróżnia sytuację spełniania warunków udziału w postępowaniu od wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu i wiąże skutek wykluczenia z brakiem wykazania wspomnianych okoliczności. Powyższe kreuje dla wykonawcy obowiązek wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu, a więc ciężar udowodnienia tego faktu spoczywa na wykonawcy. Rolą wykonawcy jest więc udowodnienie zamawiającemu, za pomocą żądanych dokumentów, że spełnia warunki udziału w postępowaniu.

Zamawiający, którzy skłaniają się ku formalistycznemu podejściu tłumaczą, że są zobowiązani wykluczyć wykonawcę, który na wezwanie nie uzupełnił prawidłowo dokumentu. Nie należy jednak zapominać w jakim celu ustawodawca przewidział obowiązek przedłożenia powyższego dokumentu – ma on bowiem potwierdzać, że na dzień otwarcia ofert wykonawca nie jest w likwidacji lub upadłości.

Z drugiej strony negatywnie należy ocenić zachowanie zamawiających, którzy uznają za wystarczające przedłożenie przez wykonawcę wydruku z CEIDG wygenerowanego po dniu otwarcia ofert. Treść takiego dokumentu nie potwierdza bowiem czy w stosunku do danego wykonawcy otwarto likwidację lub ogłoszono upadłość.

Warto zwrócić uwagę na wyrok KIO z dnia 20 grudnia 2011, sygn. akt 2585/11, w którym Izba stanęła na stanowisku, że złożenie przez wykonawcę dokumentów (oświadczeń) z datami późniejszymi niż upływ terminu składania ofert nie dyskredytuje tych dokumentów, jeżeli tylko z ich treści wynika, że wykonawca spełniał warunki na dzień składania ofert.

Odnosząc się do analizowanej sytuacji, bez wątpienia z treści wyciągu z CEIDG nie da się wprost ustalić, czy na dzień składania ofert wykonawca był w likwidacji lub upadłości. Niemniej jednak ze strony http://prod.ceidg.gov.pl można pobrać tzw. „historię wpisu”, która zawiera informacje o wcześniejszych zmianach danych udostępnianych w ewidencji działalności gospodarczej. Wydaje się, że połączenie tych dokumentów, tj. wyciągu z CEIDG oraz historii wpisu może poświadczać, że wykonawca na dzień składania ofert nie podlegał wykluczeniu. Pomimo wygenerowania powyższych dokumentów po dniu otwarcia ofert, z ich treści wynika jakie były aktualne wpisy w ewidencji w określonym przedziale czasowym. Tak więc w sytuacji, gdy wykonawca nie dysponuje wydrukiem z CEIDG wystawionym nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert, powinien przedłożyć zamawiającemu aktualny wydruk wraz z historią wpisu, obrazującą zmiany jakie zostały dokonane w okresie do 6 miesięcy przed terminem składania ofert a datą aktualnego wydruku. Zamawiający winien ocenić powyższe dokumenty mając na uwadze ich treść oraz cel jakiemu służą, a nie wyłącznie datę pobrania.