W dniu 15 kwietnia 2014 r. weszła w życie Ustawa o zmianie Prawa zamówień publicznych i niektórych innych ustaw. Zmiana dotyczy zaledwie kilku przepisów, niemniej jednak ma ona istotny wpływ na zakres stosowania Prawa zamówień publicznych. Poniżej zasygnalizowano najistotniejsze zmiany ustawy Prawo zamówień publicznych, uchwalone przez Sejm w dniu 7 lutego 2014 r., opublikowanych w Dzienniku Ustaw w dniu 1 kwietnia 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 423).
Wartość zamówień zwolnionych z obowiązku stosowania Prawa zamówień publicznych
Najistotniejsza zmiana dotyczy art. 4 pkt 8 Prawa zamówień publicznych, zawierającego przedmiotowe wyłączenie z reżimu ustawy zamówień o niskiej wartości. Do tej pory wyłączenie to obejmowało zamówienia i konkursy, których wartość nie przekraczała wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro, co zgodnie z kursem ogłoszonym w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 23.12.2013 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczenia wartości zamówień publicznych (Dz. U z 2013 r. poz. 1692), równe jest 59.148,60 zł. Dla zamówień nieprzekraczających tej wartości (bez podatku VAT) ustawodawca do czasu tej zmiany rezygnował z obowiązku stosowania reżimu Prawa zamówień publicznych.
Zgodnie z uchwaloną przez Sejm RP zmianą wartość zamówień i konkursów, dla których nie będzie trzeba stosować reżimu ustawy Prawo zamówień publicznych, została podniesiona do kwoty 30.000 euro, co przy kursie euro ustalonym w powołanym wyżej rozporządzeniu daje kwotę 126.747 zł. W myśl nowelizacji od dnia 15 kwietnia 2014 r. zamawiający udzielający zamówienia lub organizujący konkurs, którego wartość nie przekroczy kwoty 126.747 zł (netto) nie musi stosować reżimu ustawy Prawo zamówień publicznych. Uchwalona przez Sejm zmiana ustawy Prawo zamówień publiczny rozszerza zatem zakres zamówień o niskiej wartości udzielanych z pominięciem procedur zamówień publicznych. Zmiana nie dotyka natomiast w żaden sposób zamówień sektorowych, dla których wartości zamówień zwolnionych z reżimu zamówień publicznych pozostają bez zmian.
Zwolnienia w zakresie prac naukowych i działalności kulturalnej
b) dostawy lub usługi z zakresu działalności kulturalnej związanej z organizacją wystaw, koncertów, konkursów, festiwali, widowisk, spektakli teatralnych, przedsięwzięć z zakresu edukacji kulturalnej lub z gromadzeniem zbiorów muzealnych i bibliotecznych, jeżeli zamówienia te nie służą wyposażaniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do jego bieżącej obsługi.
Wyłączenia z zakresu zamówień publicznych dostaw i usług do celów prac badawczych oraz z zakresu działalności kulturalnej umieszczono w art. 4 Prawa zamówień publicznych dodając punkty 8a i 8b. Wyłączenia te są jednak ograniczone do zamówień lub konkursów o wartości nieprzekraczającej kwot, powyżej których konieczne jest przekazywanie ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej. Kwoty te określane są w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej, wydawanym na podstawie art. 11 ust. 8 Prawa zamówień publicznych. W dalszym ciągu zwolnione z reżimu zamówień publicznych są usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenia usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez zamawiającego, lub z których korzyści nie przypadają wyłącznie zamawiającemu dla potrzeb jego własnej działalności.
Ograniczenia jawności postępowania przy zamówieniach w zakresie prac naukowych i działalności kulturalnej
Zgodnie z uchwaloną zmianą, zamawiający udzielający zamówień na usługi z zakresu działalności kulturalnej w trybie zamówienia z wolnej ręki na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. b Prawa zamówień publicznych (z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych) nie musi już ujawniać danych osobowych wykonawców. Jeżeli natomiast zamówienie będzie udzielane w trybie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. c Prawa zamówień publicznych (przedmiotem zamówienia będzie działalność twórcza czy artystyczna), to zamawiający nie ma już obowiązku ujawniania wysokości wynagrodzenia. Powyższe ograniczenia jawności postępowania w przedmiocie zamówień publicznych znajdować będą zastosowanie, o ile uzasadnione to będzie ochroną prywatności lub interesem publicznym, a wykonawca przed podpisaniem umowy zastrzeże wyraźnie, że opisane wyżej dane nie mogą być udostępniane, oraz pod warunkiem, że udzielane zamówienia nie służą wyposażeniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności.
Rozszerzenie przesłanek udzielenia zamówień z wolnej ręki
Zmiana ustawy Prawo zamówień publicznych dodaje do katalogu przesłanek umożliwiających udzielenie zamówienia z wolnej ręki zamówienia, których przedmiotem są rzeczy wytwarzane wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych, które nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji seryjnej, mającej na celu osiągnięcie rentowności rynkowej lub pokrycie kosztów badań lub rozwoju, oraz które mogą być wytwarzane tylko przez jednego wykonawcę.
Rozszerzenie katalogu przesłanek unieważnienia postępowania
Prawo zamówień publicznych w nowym kształcie przewiduje także, że zamawiający będzie uprawniony do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli środki służące sfinansowaniu zamówień na badania naukowe lub prace rozwojowe, które zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana odpowiednio w ogłoszeniu o zamówieniu, zaproszeniu do negocjacji lub zaproszeniu do składania ofert.
Przepisy przejściowe
Do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego i konkursów wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe, podobnie jak do umów zawartych przed jej wejściem w życie oraz umów zawartych po jej wejściu w życie, jednak wskutek postępowań wszczętych wcześniej.