Prowadzący działalność gospodarczą przedsiębiorca boryka się na co dzień z wieloma zagadnieniami. Jednym z poważniejszych jest utrzymanie płynności finansowej, z czym wiąże się terminowe regulowanie płatności oraz terminowe uzyskiwanie należności od swoich kontrahentów. Istotne jest zatem, aby podejmując współpracę gospodarczą z innym przedsiębiorcą lub konsumentem, sprawdzić najpierw jego wiarygodność. W przeciwnym razie może się bowiem okazać, iż na przykład nasz kontrahent nie ma w zwyczaju regulowania swoich zobowiązań.

Sposób na nieuczciwego kontrahenta

Informacje dotyczące wiarygodności płatniczej przedsiębiorców i konsumentów, a także informacje o posłużeniu się podrobionym lub cudzym dokumentem przechowują i ujawniają przedsiębiorcom biura informacji gospodarczej. Aktualnie na polskim rynku działają cztery takie biura: Rejestr Dłużników ERIF BIG S.A., Krajowy Rejestr Długów BIG S.A., BIG InfoMonitor S.A. oraz Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A. Każde z nich działa samodzielnie i prowadzi własną bazę dłużników. Sprawdzając kontrahenta, dla pewności, należałoby zatem sprawdzić go w każdym rejestrze. Dane biuro udostępnia informacje gospodarcze odpłatnie przedsiębiorcom, którzy zawarli z nim w tym zakresie umowę.

Poza szansą na sprawdzenie naszego nowego kontrahenta, biura informacji gospodarczej dają nam też możliwość dodania nowego kontrahenta, który w kontaktach z nami okazał się nieuczciwy. Najpierw musi jednak spełnić kilka wymogów, bez których biuro nie dokona żądanego wpisu. Wymogi te różnią się w zależności od tego czy ujawniamy informacje dotyczące konsumenta czy przedsiębiorcy oraz w zależności od tego na jakim etapie dochodzenia należności się znajdujemy.

I tak, w przypadku, gdy nie dysponujemy jeszcze żadnym orzeczeniem sądu uprawniającym nas do dochodzenia roszczeń przeciwko nierzetelnemu kontrahentowi będącemu konsumentem, ale chcemy ujawnić jego dane w rejestrze prowadzonym przez biuro, będzie to możliwe tylko w ograniczonych przypadkach, w których spełnione są łącznie następujące warunki:

  • zobowiązanie, którego nie spełnił kontrahent musiało powstać w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności: umową kredytu konsumenckiego, umową o świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych, umową przewozu osób i bagażu w komunikacji masowej, umową dostawy energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego; umową dostawy wody i odprowadzania ścieków, umową o wywóz nieczystości oraz umową o dostarczanie energii cieplnej;
  • łączna kwota wymagalnych zobowiązań kontrahenta wynosi co najmniej 200 złotych oraz ich termin płatności upłynął co najmniej 60 dni wcześniej;
  • upłynął co najmniej miesiąc od wysłania listem poleconym albo doręczenia kontrahentowi wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.

Jeśli natomiast nasz kontrahent jest przedsiębiorcą, przed przekazaniem informacji do biura muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

  • zobowiązanie kontrahenta powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
  • łączna kwota wymagalnych zobowiązań kontrahenta wynosi co najmniej 500 złotych oraz termin płatności upłynął co najmniej 60 dni wcześniej;
  • upłynął co najmniej miesiąc od wysłania listem poleconym albo doręczenia kontrahentowi wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.

Natomiast w przypadku gdy dysponujemy już tytułem wykonawczym (nakazem zapłaty, wyrokiem, ugodą sądową) przeciwko naszemu kontrahentowi, możemy przekazać do biura informacje gospodarcze o jego zobowiązaniu, o ile spełnimy następujące warunki:

  • upłynęło co najmniej 14 dni od wysłania listem poleconym albo doręczenia kontrahentowi pisma, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura,
  • wierzyciel musi jednocześnie przekazać do biura informację określającą dane organu orzekającego, datę wydania i sygnaturę tytułu wykonawczego stwierdzającego to zobowiązanie.

W zależności od tego czyje dane ujawniamy – konsumenta czy przedsiębiorcy, różny będzie także zakres informacji podlegających ujawnieniu przez biuro.

W przypadku, gdy nasz kontrahent po czasie wywiąże się ze swojego zobowiązania, istnieje możliwość (a nawet obowiązek) zawiadomienia o tym fakcie biura, które uwzględnia ten fakt w prowadzonym przez siebie rejestrze.

Jak uchronić się przed przekazaniem nieprawdziwych danych

Pomimo wyżej wskazanych wymogów jakie nakładane są na podmioty przekazujące informacje do biura informacji gospodarczej, w praktyce może się zdarzyć, że to informacje nas dotyczące, niezgodnie z prawdą, zostaną ujawnione przez biuro. W takiej sytuacji, przedsiębiorcy przysługują określone uprawnienia.

W pierwszej kolejności, przedsiębiorca może złożyć kontrahentowi który przekazał nieprawdziwe informacje wniosek o usunięcie dotyczących go danych. Żądanie takie powinno zostać spełnione niezwłocznie po jego przyjęciu przez podmiot przekazujący informacje, ale nie później niż w terminie 14 dni.

Po drugie, biuro może samodzielnie usunąć przekazane mu informacje gospodarcze na podstawie uzasadnionej informacji o nieistnieniu zobowiązania. Nieistnienie zobowiązania powinno być potwierdzone autentycznymi dokumentami, przede wszystkim orzeczeniem sądu czy oświadczeniem wierzyciela o nieistnieniu zobowiązania czy także potwierdzeniem spłaty zadłużenia. Samo oświadczenie dłużnika może być bowiem dla biura niewystarczające.

Dodatkowo, nierzetelnemu kontrahentowi, który przekazał do biura nieprawdziwą informację gospodarczą lub nie zażądał aktualizacji informacji przekazanych do biura wobec stwierdzenia faktu nieistnienia zobowiązania, grozi grzywna do 30.000 złotych.

Podsumowanie

Mając zatem na uwadze dobro i pewność obrotu gospodarczego, każdy przedsiębiorca powinien dbać o to, aby rzetelne informacje o jego nieuczciwych kontrahentach były ujawniane. Pomoże to uchronić wielu innych przedsiębiorców przed utratą środków pieniężnych w wyniku działania takich nierzetelnych podmiotów. Natomiast w przypadku spłaty zadłużenia przez kontrahenta należy pamiętać o niezwłocznym podjęciu działań mających na celu usunięcie danych dotyczących zobowiązania z danego biura.