Zmiany wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.
Na mocy tzw. III ustawy deregulacyjnej dnia 1 stycznia 2013 r. wchodzą w życie zmiany w podatku od towarów i usług dotyczące ulgi na złe długi, a także małego podatnika.
W wspomnianej już na łamach naszego biuletynu uldze na złe długi skrócono termin, w którym nieściągalność wierzytelności będzie uważana za uprawdopodobnioną. Od 1 stycznia 2013 r. jeżeli wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni (do 31 grudnia 2012 r. 180 dni) od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, wierzytelność będzie uznana za uprawdopodobnioną. Zrezygnowano zupełnie z obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania podatku VAT. Zrezygnowano z obowiązku wykazania wierzytelności jako obrotu opodatkowanego VAT. Nie zrezygnowano jednak z obowiązku wykazania, że dłużnik i wierzyciel są podatnikami VAT czynnymi. Korekty nadal będzie można dokonać tylko w okresie dwóch lat licząc od końca roku podatkowego, w którym wystawiono fakturę. Tak jak dotychczas wierzyciel nadal będzie miał obowiązek zawiadomić właściwy dla siebie urząd skarbowy o dokonanej korekcie wraz ze wskazaniem jej kwoty oraz danych dłużnika.
Druga zmiana, która ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., dotyczy tzw. małych podatników. Obecnie zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o VAT w przypadku małych podatników, którzy wybrali rozliczanie podatku VAT metodą kasową, obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Tak więc obecnie brak płatności za dostarczony towar lub wykonaną usługę nie eliminuje obowiązku zapłaty podatku VAT należnego z tytułu wystawionej faktury najpóźniej 90 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Zasadne jest zniesienie przez ustawodawcę 90-dniowego terminu w odniesieniu do małego podatnika rozliczającego się metodą kasową, w przypadku gdy jego kontrahentem jest podatnik VAT czynny. W przypadku małego podatnika rozliczającego się metodą kasową, którego kontrahentem jest podmiot inny niż podatnik VAT czynny, termin 90-dniowy zostanie wydłużony do 180 dni. Pozostawienie (ale w znacząco wydłużonym terminie) „ogranicznika czasowego” jest uzasadnione potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa budżetu państwa, gdyż w przypadku kontrahentów innych niż podatnicy VAT czynni nie ma w systemie VAT bodźca (w postaci możliwości odliczenia podatku) do uregulowania należności. Korzystną dla przedsiębiorców zmianą w stosunku do stanu obecnego jest umożliwienie odliczenia podatku naliczonego z faktury w części zapłaconej. Kasowa metoda rozliczania nie będzie miała zastosowania do niżej wymienionych przypadków: dostawy towarów za pośrednictwem automatów, świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą żetonów, kart telefonicznych i innych jednostek uprawniających do korzystania z tych usług w systemie przedpłaconym, otrzymania dotacji, subwencji oraz innych dopłat o podobnym charakterze, WDT oraz przemieszczeń towarów do magazynów konsygnacyjnych.
Czynności dokonane przed dniem 1 stycznia 2013 r. mali podatnicy będą rozliczać na dotychczasowych zasadach. Nowe zasady będą więc obowiązywać małych podatników dopiero w stosunku do czynności dokonywanych od tego dnia. Wszystkie zawiadomienia o wyborze metody kasowej, złożone przed dniem 1 stycznia 2013 r., zachowają swoją moc dla celów stosowania „nowej” metody kasowej.
Zmiany wchodzące w życie z dniem 1 kwietnia 2013 r.
Ustawodawca zmodyfikował definicję importu towarów. Zasadnicza zmiana polega na zastąpieniu zwrotu „na terytorium kraju” zwrotem „na terytorium Unii Europejskiej”. Celem tej zmiany jest dostosowanie niniejszej definicji do terminologii użytej w przepisach określających miejsce importu towarów. Ustawodawca zmienił również definicję eksportu towarów. Celem tej modyfikacji definicji eksportu towaru było przede wszystkim lepsze odzwierciedlenie przepisów dyrektywy 2006/112/WE. Zasadnicza zmiana polega na tym, że eksport towarów będzie występował również w sytuacji, gdy towary będą objęte procedurą celną wywozu w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej. Dotychczas eksport towarów występował tylko w sytuacji, gdy procedura wywozu towaru poza terytorium Unii Europejskiej rozpoczynała się na terytorium Polski. Ustawodawca dodał definicję terenów budowlanych. Definicja ta umożliwi m.in. prawidłowe stosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, w przypadku dostawy tych terenów. Niniejsza zmiana pociągnęła za sobą konieczność nadania nowego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwolnieniu z VAT ma podlegać „dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane” (poprzednio: „dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę”).
Ustawodawca wprowadził zmiany także przy tzw. nieodpłatnych świadczeniach. Opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegało również np. nieodpłatne przekazanie towarów, z tytułu nabycia których nie przysługiwało częściowe lub całkowite prawo do odliczenia podatku, ale w towarach tych zostały wymienione części składowe, przy nabyciu których podatnikowi przysługiwało częściowe lub całkowite prawo do odliczenia i które spowodowały trwały wzrost wartości towarów „nieskonsumowanych” całkowicie do momentu ich bezpłatnego przekazania. W takim przypadku przy przekazaniu na cele osobiste takiego towaru podstawą opodatkowania będzie, co do zasady, cena nabycia części składowych towaru przekazywanego bezpłatnie, określona w momencie tego przekazania. Od 1 kwietnia 2013 r. za dostawę towarów nie będzie się uznawało „przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika”. Wykreślono zupełnie przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych nadal nie będzie podlegało opodatkowaniu, jeśli towary te będą mieściły się w definicji prezentów o małej wartości.
Ustawodawca zmienił definicję próbki. W świetle wprowadzonej definicji za próbki mogą być uznane przykładowo pojedyncze egzemplarze wyrobów produkowanych przez przedsiębiorców, jeżeli oczywiście zostaną spełnione określone w proponowanym przepisie warunki.
Zmiany wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.
Od 1 stycznia 2014 r. w słowniczku ustawy o VAT pojawią się definicje faktury oraz faktury elektronicznej.
Ustawodawca uchylił art. 19 ustawy regulujący obowiązek podatkowy i dodał nowy art. 19a regulujący to zagadnienie. Zrezygnowano z dotychczasowego generalnego powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury. Zgodnie z nową zasadą obowiązek podatkowy powstawać będzie z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Natomiast podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi i co do zasady zostanie rozliczony za ten okres rozliczeniowy.
Ustawodawca wprowadził zmiany w podstawie opodatkowania. Po modyfikacji podstawą opodatkowania będzie wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Zaczną obowiązywać nowe przepisy dotyczące zasad fakturowania. Wprowadzone przepisy będą określać zasady ogólne wystawiania faktur, podmioty obowiązane do ich wystawienia, a także przedmiot oraz zawartość faktury. Przewidziano również możliwość wystawiania faktur uproszczonych i faktur zbiorczych, a także sformułowano przypadki wystawiania faktur na żądanie.
Podsumowując, w ustawie o podatku od towarów i usług wprowadzono wiele istotnych zmian, które na szczęście będą wchodzić etapami. Zmiany należy ocenić pozytywnie, co nie oznacza jednak że nie przysporzą one problemów przedsiębiorcom.