W naszym systemie prawnym od sierpnia 2010 r. znajduje się regulacja „pokryzysowa” przewidująca specjalną pomoc dla przedsiębiorców. Pomocą objęci są jednak nie wszyscy, lecz jedynie zagrożeni przedsiębiorcy.

Zgodnie z Wytycznymi wspólnotowymi dotyczącymi pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004, str. 2.), przedsiębiorca zagrożony to ten przedsiębiorca, któremu bez pomocy państwa prawie na pewno grozi likwidacja. Zwrot prawie na pewno nie został zdefiniowany w Wytycznych, umieszczono w nich jedynie przykładowe sytuacje, w których można uzyskać status przedsiębiorcy zagrożonego. Za takiego można uznać przedsiębiorcę niewypłacalnego lub w upadłości. Pomoc udzielana jest do końca 2010 roku.

Dla kogo pomoc?

Zagadnienie normowane jest przede wszystkim rozporządzeniem w sprawie udzielania przedsiębiorcom ograniczonej kwoty pomocy zgodnej ze wspólnym rynkiem w ramach regionalnych programów operacyjnych, dalej zwane Rozporządzeniem. Stanowi ono, iż przedsiębiorcy zagrożeni, którzy nie byli zagrożeni w dniu 1 lipca 2008 r., ale którzy stali się zagrożonymi po tym dniu w wyniku światowego kryzysu finansowego i gospodarczego, mogą uzyskać nawet 100 % zwrot kwoty wydatków kwalifikowalnych przeznaczonych w celu opracowania lub wdrożenia planu restrukturyzacji w formie finansowania kosztów usług doradczych. Kwalifikowalność (czyli to, czy wydatki kwalifikują się do sfinansowania) wydatków ocenia się dwukrotnie: przez klasyfikację całego projektu oraz przez klasyfikację konkretnych wydatków. Procedura ta – dość złożona – nie będzie przedmiotem naszej uwagi. Szczegółowy opis procesu kwalifikowania wydatków zawierają Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013. Dokument ten dostępny jest w całości na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Pomocy mogą oczekiwać przedsiębiorcy:

  • kontynuujący rozpoczęte, a zagrożone światowym kryzysem gospodarczym inwestycje oraz pragnący kontynuować działalność gospodarczą,
  • mający doraźne potrzeby inwestycyjne, w tym w szczególności umożliwiające kontynuowanie produkcji, świadczenie usług, zmianę profilu prowadzonej działalności gospodarczej oraz
  • starający się o poprawienie efektywności prowadzonej działalności w zakresie usług doradczych, prawnych, finansowych lub technicznych w warunkach zmiennej koniunktury rynkowej.

Rozporządzenie zawiera rozwiązanie w postaci możliwości udzielania pomocy także na projekty objęte w danym województwie regionalnym programem operacyjnym, a więc programem wspierania rozwoju województwa, finansowanym zarówno przez Unię Europejską jak i z budżetu państwa.

Wymogi formalne

Aby ubiegać się o pomoc należy złożyć wniosek, który powinien zawierać m.in.:

  1. nazwę przedsiębiorcy,
  2. tytuł i miejsce realizacji projektu,
  3. cel realizacji projektu,
  4. opis projektu,
  5. opis rezultatów realizacji projektu,
  6. planowane terminy rozpoczęcia i zakończenia realizacji projektu,
  7. wartość projektu,
  8. wydatki kwalifikowalne,
  9. wnioskowaną kwotę dofinansowania,
  10. źródła finansowania projektu.

Wniosek należy złożyć podmiotowi udzielającemu pomocy (jest nim organ administracji publicznej lub inny podmiot – także przedsiębiorca publiczny – który został upoważniony do udzielania pomocy publicznej) i opatrzyć go załącznikami wymienionymi przez ten podmiot. Najważniejszymi załącznikami są te, które pozwalają ocenić sytuację finansową przedsiębiorcy oraz następujące dokumenty (jeśli dana pomoc wystąpiła):

  1. zaświadczenia o pomocy de minimis lub oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej od dnia 1 stycznia 2008 r.;
  2. oświadczenie o otrzymanej pomocy, o której mowa w pkt 4.2.2 komunikatu Komisji (dot. małych i średnich przedsiębiorstw);
  3. oświadczenie o innej pomocy publicznej, jaką przedsiębiorca otrzymał w odniesieniu do tych samych wydatków kwalifikowalnych, niezależnie od jej formy i źródła.

Po złożeniu wniosku podmiot udzielający pomocy informuje przedsiębiorcę o numerze referencyjnym programu pomocowego.

Zgodnie z Rozporządzeniem, uzyskać można do 100 % wydatków kwalifikowalnych. Z wnioskami należy się spieszyć, gdyż pomoc jest udzielana do dnia 31 grudnia 2010 r. Maksymalna jej wysokość to 500 000 € brutto, a podstawą udzielenia pomocy jest umowa o dofinansowanie projektu w formie bezzwrotnego dofinansowania.

W razie jakichkolwiek wątpliwości w sprawie przyznania dotacji można sięgnąć bezpośrednio do Rozporządzenia. Zostało one zredagowane w stosunkowo przystępny sposób.