W ostatnich miesiącach można było zaobserwować niemałe poruszenie, którego przyczyną były zasady podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników. Najpierw w kwietniu wskutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego utraciły moc obowiązującą dotychczasowe regulacje, na których

opierał się system podnoszenia kwalifikacji, w którym odróżniano naukę w formach szkolnych i pozaszkolnych, a także odbywaną na podstawie skierowania i bez skierowania od pracodawcy. Później toczyła się dyskusja nad tym, jak mają wyglądać nowe mechanizmy, w ramach których pracownicy podnosiliby swoje kwalifikacje zawodowe. Wynikiem tej dyskusji będzie z kolei wejście w życie ustawy nowelizującej, która wprost do kodeksu pracy wprowadzi stosowne postanowienia w tym zakresie.

16 lipca 2010 r. zacznie obowiązywać nowa regulacja, która w wielu miejscach odbiega od dotychczasowych zasad podnoszenia kwalifikacji. W szczególności ustawodawca zerwał z rozróżnianiem na formy kształcenia oraz uzależnianiem świadczeń od uzyskania przez pracownika skierowania na szkolenie. Swoistą nowością jest już sama definicja podnoszenia kwalifikacji zawodowych (wprowadzona do art. 1031 §1 kodeksu pracy), pod którą rozumie się „zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą”. W kolejnych artykułach kodeksu pracy (tj. do art. 1036), które od 16 lipca zaczną obowiązywać, wprowadzono zasady udzielania urlopu szkoleniowego, zwalniania z całości lub części dnia pracy, przyznawania dodatkowych świadczeń, uregulowano także zawieranie umowy szkoleniowej oraz wskazano przypadki, w których jej zawarcie jest obowiązkowe, a także inne kwestie bezpośrednio związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych przez pracowników.

Zmiany w zakresie prawa pracy pociągają za sobą również zmiany w zakresie prawa podatkowego – na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W swoim dotychczasowym brzmieniu art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy czynił wolną od podatku wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. W nowym brzmieniu przepis stanowi, iż wolna od podatku jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Zasadnicze znaczenie będzie mieć zmiana interpretacji analizowanego przepisu. Ze zwolnienia od podatku korzysta bowiem wartość jedynie tych świadczeń, które zostały przyznane zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika. Dotychczas podstawowym aktem prawnym dotyczącym szkolenia pracowników było rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Rozporządzenie to traci jednak moc obowiązującą na podstawie wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.