Ustawą z dnia 23 października 2018 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, prawodawca dokonał licznych modyfikacji w systemie podatkowym, w tym zmianę zasad dotyczących poboru podatku u źródła.

Na wstępie należy zaznaczyć, że nowe reguły znajdą zastosowanie jedynie w przypadku podmiotów, które dokonają w roku podatkowym wypłat należności na rzecz tego samego podatnika o łącznej wartości przewyższającej 2 000 000 zł. Natomiast dla podmiotów, które nie przekroczą powyżej określonego progu, zasady dotyczące poboru podatku u źródła nie ulegną zmianie.

Dotychczas niezależnie od wielkości wypłat należności dokonywanych na rzecz jednego podatnika, zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową, było możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych. Od 1 stycznia 2019 r. w momencie przekroczenia uprzednio wskazanych progów, płatnicy zobowiązani będą do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 zł., bez możliwości zastosowania stawek lub zwolnień wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Odzyskanie nadpłaconej kwoty

Nadpłaconą kwotę będzie można odzyskać poprzez złożenie elektronicznego wniosku o zwrot podatku. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie następować będzie w formie decyzji administracyjnej z wyjątkiem sytuacji, w której organ podatkowy uzna, że wniosek nie budzi wątpliwości. Wówczas zwrot nastąpi bez wydania decyzji, na kwotę wskazaną we wniosku. Termin na rozpatrzenie wniosku wynosi 6 miesięcy. Jednakże w przypadku, gdy organ uzna, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo niezasadności zwrotu oraz wyczerpano możliwości uzyskania informacji przesądzających o zasadności zwrotu na podstawie przepisów prawa krajowego, wówczas będzie miał możliwość jego przedłużenia. Ponadto do półrocznego okresu nie wlicza się terminów przewidzianych w art. 139 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa. W praktyce oznacza to, że czas oczekiwania wnioskodawcy na zwrot podatku może ulec znacznemu wydłużeniu.

Do wniosku o zwrot należy dołączyć:

  • certyfikat rezydencji podatnika,
  • dokumentację obejmującą przelewy bankowe lub inne dokumenty wskazujące na sposób rozliczenia należności,
  • dokumentację dotyczącą zobowiązania do wypłaty należności,
  • oświadczenie podatnika, że w stosunku do wypłacanych należności spełnione zostały warunki uprawniające do zwolnienia,
  • oświadczenie podatnika wraz z uzasadnieniem, że w odniesieniu do czynności, w związku z którą składany jest wniosek, podatnik jest podmiotem, na którym ciąży obowiązek podatkowy, a także, że spółka albo zagraniczny zakład jest rzeczywistym właścicielem wypłacanych należności, oraz że prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby podatnika dla celów podatkowych,
  • dokumentację wskazującą na ustalenia umowne, z powodu których płatnik wpłacił podatek z własnych środków i poniósł ciężar ekonomiczny tego podatku – w sytuacji, gdy to płatnik jest wnioskodawcą,
  • oświadczenie co do zgodności z prawdą faktów przedstawionych we wniosku oraz co do zgodności z oryginałem dokumentacji załączonej do wniosku.

Zastosowanie preferencyjnej stawki lub zwolnienie od podatku, wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, będzie również możliwe w przypadku posiadania aktualnej opinii o stosowaniu zwolnienia. Wniosek o wydanie podlega opłacie wynoszącej 2 000 zł. Jest on również składany w postaci elektronicznej i rozpatrywany (co do zasady) w terminie 6 miesięcy. Organ podatkowy wydaje opinię pod warunkiem wykazania przez wnioskodawcę, że podatnik spełnia warunki uprawniające do zwolnienia. W przypadku odmowy wydania opinii o stosowaniu zwolnienia, wnioskodawcy przysługuje prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Opinia o stosowaniu zwolnienia obowiązuje przez 36 miesięcy od dnia jej wydania. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przed upływem tego terminu wystąpiły istotne zmiany okoliczności faktycznych, które mogą mieć wpływ na spełnienie warunków korzystania ze zwolnienia.

Innym sposobem na użycie zwolnień lub stawek wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, będzie złożenie przez płatnika oświadczenia w formie elektronicznej, potwierdzającego, iż:

  • posiada on dokumenty wymagane przez przepisy dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania,
  • po przeprowadzeniu weryfikacji, nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Podmiotem uprawnionym do złożenia powyższego oświadczenia jest wyłącznie kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Ustawodawca wyłączył możliwość złożenia wspomnianego oświadczenia przez pełnomocnika. W przypadku niezweryfikowania okoliczności wykluczających możliwość niepobrania podatku lub przedstawienia oświadczenia niezgodnego z prawdą, ustawa przewiduje sankcję w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego, w wysokości 10% podstawy opodatkowania należności, w stosunku do której płatnik zastosował niższą stawkę podatku lub nie pobrał podatku.

Podsumowanie

Od 1 stycznia 2019 roku zastosowanie preferencyjnego opodatkowania podatkiem u źródła, w przypadku podmiotów dokonujących wypłat należności w ciągu roku podatkowego na rzecz tego samego podatnika przekraczających kwotę 2 000 000 zł. będzie możliwe na trzy następujące sposoby:

  1. Obliczenie, pobór i wpłacenie podatku przez płatnika z zastosowaniem stawek określonych w prawie krajowym a następnie wystąpienie do organu podatkowego z wnioskiem o zwrot.
  2. Wniosek do organu podatkowego o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia.
  3. Złożenie przez kierownika jednostki oświadczenia o spełnianiu warunków.

Faktem jest, iż żadne ze wskazanych powyżej rozwiązań nie jest pozbawione wad, a wręcz wiąże się z pewnego rodzaju ryzykiem. W przypadku pierwszej opcji wnioskodawca narażony jest na długi okres oczekiwania na zwrot podatku, co przykładowo może doprowadzić do naruszenia płynności finansowej przedsiębiorstwa. Druga możliwość związana z otrzymaniem opinii o stosowaniu zwolnienia również wymaga czasu, a ponadto generuje dodatkowe koszty. Natomiast trzecie rozwiązanie może narazić płatnika na ewentualne sankcje.