Obecnie w sejmie trwają prace nad kolejną już nowelizacją ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, chociaż poprzednia obowiązuje w polskim prawie niespełna rok. Tak jak w przypadku innych nowelizacji, również i w tym – nowelizacja ma na celu jeszcze większe uszczelnienie systemu podatkowego. Jednak podstawowym celem projektowanej regulacji jest objęcie systemem monitorowania już nie tylko przewóz drogowych, ale również kolejowych przewozów towarów.

Działanie systemu monitorowania w przypadku przewozów kolejowych

W przypadku przewozów kolejowych systemem zostaną objęte również tzw. towary wrażliwe (m. in. paliwa silnikowe i ich pochodne, w tym biodiesel; dodatki do paliw; oleje smarowe; odmrażacze na bazie alkoholu etylowego; rozcieńczalniki i rozpuszczalniki; alkohol etylowy częściowo i całkowicie skażony oraz susz tytoniowy).

Ze względu na specyfikę przewozów kolejowych nie będzie kontroli na całej trasie przewozu, tak jak ma to miejsce w przypadku przewozu drogowego. Kontrola tych przewozów będzie wykonywana np. na bocznicach kolejowych, w miejscu dostarczenia towarów lub w kolejowych oddziałach celnych (tzw. oddziałach granicznych). Natomiast na przewoźnikach będzie spoczywał obowiązek uzupełnienia zgłoszenia przewozu, np. o numery: wagonu i pociągu.

Zmieni się również sama nazwa aktu prawnego na ustawa o systemie monitorowania przewozu towarów (konieczne zmiany zostaną również wprowadzone w innych ustawach).

Inne zmiany

Oprócz powyżej opisanych zmian, nowelizacja ustawy wprowadza również inne, które z punktu widzenia przedsiębiorców mają istotne znaczenie.
Po wejściu w życie procedowanych przepisów do ustawy wprowadzony zostanie także nowy rozdział dotyczący monitorowania przewozu produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych, zagrożonych brakiem dostępności w Polsce w związku z ich wywozem za granicę. Oznacza to, że te specyfiki również będą zaliczać się do grona tzw. towarów wrażliwych. Co więcej, wobec wprowadzenia do ustawy o systemie monitorowania przewozów, wyrobów medycznych, niezbędna będzie zmiana również innych ustaw, w tym Prawa Farmaceutycznego. Z powodu zmiany przepisów Prawa farmaceutycznego, każdy przedsiębiorca będzie musiał zgłosić Głównemu Inspektorowi Farmaceutycznemu (GIF) zamiar wywozu tych towarów z Polski lub ich zbycia podmiotowi prowadzącemu działalność poza naszym krajem.

W związku z licznymi skargami ze strony przedsiębiorców wprowadzających zgłoszenie do rejestru, zaproponowano też nowy wzór zgłoszenia przewozu przesyłanego do rejestru zgłoszeń, co powinno znacząco zmniejszyć obciążenia administracyjne przedsiębiorców. Po wejściu w życie przepisów jedno zgłoszenie do rejestru będzie obejmować jeden przewóz różnych towarów (różne pozycje według Nomenklatury Scalonej). Przewóz w tym wypadku to dostarczenie do jednego odbiorcy i do jednego miejsca – jednym środkiem transportu. Nie będzie zatem potrzeby, tak jak ma to miejsce obecnie, zgłaszanie do rejestru każdego towaru osobno.

Grupowanie zgodnie z PKWiU nie będzie konieczne

Kolejnym ustępstwem dla przedsiębiorców jest odstąpienie od grupowania towarów zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), pozostawiono określanie rodzaju towaru na podstawie Nomenklatury Scalonej (CN). Z pewnością taka zmiana oznacza uproszczenie procedury zgłaszania do rejestru przewozów. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami towar jest grupowany według jednej podkategorii PKWiU albo jednej pozycji CN. Takie rozwiązanie wiązało się z wątpliwościami przedsiębiorców kiedy mają stosować klasyfikacją zgodą z PKWiU, a kiedy CN.

Nowe obowiązki i kary

Projektowane przepisy przewidują również możliwość poinformowania przewoźnika o konieczności przedstawienia środka transportu do kontroli w miejscu w miejscu dostarczenia towaru. Jeśli przewoźnik nie przedstawi środka transportu wraz z towarem do wskazanego miejsca w określonym czasie, może to skutkować nałożeniem na przewoźnika kary 20.000,00 zł – celem jest zabezpieczenie wykonania obowiązku zawiadomienia o dostarczeniu towaru.

Dwa miesiące na przygotowanie się

Nie jest pewne, czy projekt wejdzie w życie w kształcie przyjętym przez Radę Ministrów. Zgodnie z projektem nowelizowane przepisy mają wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Jednakże projektodawca przewidział, że przez 2 miesiące od daty wejścia nowych przepisów w życie nie będą nakładane kary na przewoźników kolejowych za naruszenia przepisów ustawy. W tym czasie firmy powinny dostosować się do nowych regulacji.