W dniu 23 lutego 2015 roku Prezydentowi została przedłożona do podpisu ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw. Powyższa ustawa ma wprowadzić zasadnicze zmiany w procesie budowlanym, które zgodnie z intencją ustawodawcy
mają ten proces ułatwić, głównie z perspektywy wymogów formalnych.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, obecnie obowiązująca ustawa – Prawo budowlane – jest regulacją, która w niewystarczającym stopniu spełnia swoją podstawową funkcję, jaką jest stworzenie przejrzystych ram prawnych dla procesu inwestycyjnego w budownictwie, powodując liczne rozbieżności w praktyce jej stosowania. Wprowadzając zmiany do prawa budowlanego ustawodawca ma reagować na głosy praktyki, zgodnie z którymi proces budowlany charakteryzuje się biurokracją i czasochłonnością.
Najistotniejszą zmianą, szeroko komentowaną w mediach, jest zniesienie wymogu uzyskania pozwolenia na budowę domów jednorodzinnych gdy obszar oddziaływania nie wykracza poza granice działki objętej inwestycją, tzn. budowa nie jest uciążliwa dla sąsiadów. W takim wypadku konieczne będzie tylko zgłoszenie budowy z projektem budowlanym (zgodnym z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego) i dołączenie dokumentów wymaganych w trybie pozwolenia na budowę dla budynku. Starosta będzie miał w takim przypadku 30 dni na ewentualny sprzeciw.
- skrócenie czasu oczekiwania na tzw. milczącą zgodę na użytkownie obiektu – z 21 do 14 dni – w przypadku budynków oddawanych do użytkowania w trybie zgłoszenia,
- zlikwidowanie obowiązku dokonania zgłoszenia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych (dotychczas na co najmniej 7 dni przez planowanym terminem rozpoczęcia robót inwestor musiał o tym powiadomić nadzór budowlany),
- rozszerzenie katalogu obiektów budowlanych oddawanych do użytku na podstawie zawiadomienia o zakończeniu budowy, a nie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie (jak dotychczas), np. warsztatów rzemieślniczych, stacji obsługi pojazdów, myjni samochodowych, garaży do 5 stanowisk włącznie, obiektów magazynowych (chłodni, hangarów, wiat, niektórych budynków kolejowych), placów składowych oraz postojowych, parkingów czy stawów rybnych,
- rozszerzenie katalogu robót budowlanych, które nie będą wymagały pozwolenia na budowę (np. remont obiektów budowlanych i ich przebudowa, remont i przebudowa urządzeń budowlanych, a także docieplenie budynków o wysokości do 25 metrów),
- zniesienie obowiązku załączenia do projektu budowlanego oświadczeń o zapewnieniu energii, wody, ciepła i gazu oraz warunkach przyłączenia do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz oświadczeń właściwego zarządcy drogi o możliwości dostępu do drogi publicznej (z wyjątkiem dróg krajowych i wojewódzkich, dla których takie uzgodnienia nadal będą konieczne) – spełnienie przez budynek warunków w zakresie podłączenia do mediów m a być weryfikowane na etapie zgłoszenia terminu rozpoczęcia robót budowlanych.
Powyżej przedstawiono tylko niektóre, ważniejsze, z wprowadzonych zmian. Analiza ustawy pozwala na stwierdzenie, że mogą one w korzystny sposób wpłynąć na przyśpieszenie i odformalizowanie procesu budowlanego. Prezydent ma 21 dni na podpisanie ustawy (do 16 marca 2015 roku). Ustawa wejdzie w życie z upływem 3 miesięcy od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw RP (termin na razie nieznany z uwagi na niezakończenie prac nad ustawą, w oczekiwaniu na podpis Prezydenta). Praktyka pokaże, czy wprowadzane zmiany rzeczywiście ułatwią proces budowlany.