Decydując się na zawarcie umowy spółki komandytowej należy pamiętać, że jej minimalną treść określają obowiązujące przepisy. Jakie postanowienia muszą się zatem znaleźć w umowie spółki komandytowej? Zapraszamy do lektury.
Firma spółki
Pierwszym elementem jaki musi znaleźć się w umowie spółki, jest jej firma a więc oznaczenie indywidualizujące spółkę komandytową w obrocie gospodarczym. Wybór odpowiedniej firmy jest zatem niezwykle istotnym zadaniem jakiemu sprostać muszą wspólnicy zawiązujący spółkę. Zastanawiając się nad wyborem firmy poza kwestiami czysto funkcjonalnymi, jak długość firmy czy stopień jej skomplikowania, należy pamiętać o przepisach regulujących jej brzmienie, zawartych zarówno w ksh. jak i w kc. Więcej na temat firmy „Firma spółki komandytowej – jak ją prawidłowo zbudować”.
Siedziba spółki
Co do zasady siedzibą spółki komandytowej jest miejscowość, w której wspólnicy prowadzą sprawy tej spółki. Wspólnicy mogą jednak odstąpić od tej ogólnej zasady i wybrać siedzibę spółki wedle swojego uznania, przykładowo wskazując jako siedzibę spółki miejscowość gdzie faktycznie prowadzona jest przez nią działalność gospodarcza. W przypadku, gdy działalność prowadzona jest w wielu miejscach jako siedziba spółki może zostać wskazana miejscowość prowadzenia zakładu głównego. Ważne jednak, aby miejscowość wskazana w umowie spółki jako siedziba miała jakikolwiek związek z prowadzoną przez spółkę działalnością.
Siedzibę należy odróżnić od adresu siedziby. Adres siedziby wskazuje, wedle wyboru wspólników, dokładne miejsce, w którym wspólnicy prowadzą sprawy spółki bądź w której prowadzona jest przez spółkę działalność gospodarcza. Składa się on nie tylko z miejscowości ale także z ulicy i numeru nieruchomości. Adres siedziby spółki nie stanowi obligatoryjnego elementu umowy spółki. Jest natomiast ujawniany w KRS. Wybierając adres siedziby istotne jest, aby spółka zapewniła sobie tytuł prawny do nieruchomości. Wprawdzie w aktualnym stanie prawnym kwestia ta nie podlega badaniu przez sąd rejestrowy, jednak należy pamiętać o szerokich kompetencjach organów podatkowych, które mogą weryfikować, czy spółka dysponuje tytułem prawnym do nieruchomości podanej jako adres siedziby spółki a nawet, czy nieruchomość ta rzeczywiście istnieje i czy prowadzona w niej jest przez spółkę działalność.
Przedmiot działalności
Poprzez określenie w umowie spółki komandytowej przedmiotu działalności, wspólnicy wskazują jaką działalność gospodarczą spółka ma prowadzić. Już na etapie podejmowania decyzji o zawiązaniu spółki należy zatem dobrze przemyśleć czym docelowo ma zajmować się spółka, biorąc pod uwagę istniejące w tym zakresie ograniczenia, uniemożliwiające prowadzenie określonej działalności przez spółkę komandytową bądź uzależniające możliwość jej wykonywania od spełnienia dodatkowych warunków. Niektóre rodzaje działalności gospodarczej, mogą być bowiem wykonywane wyłącznie przez podmioty działające w określonej formie prawnej co dotyczy między innymi działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej czy bankowej, dla których zastrzeżona jest forma spółki akcyjnej. Pewne ograniczenia dotyczą także działalności, do wykonywania której niezbędne jest uzyskanie koncesji, zezwolenia, zgody, licencji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. W przypadku, gdy spółka chciałaby taką działalność wykonywać, poza stosownym postanowieniem w umowie spółki, wskazującym na możliwość prowadzenia takiej działalności, przed rozpoczęciem jej wykonywania należy uzyskać stosowny dokument uprawniający do jej wykonywania.
Określenie w umowie spółki, że będzie ona prowadzić określoną działalność gospodarczą nie nakłada ani na wspólników ani na spółkę obowiązku jej faktycznego wykonywania a jedynie stanowi dla wspólników i spółki ograniczenie możliwości wykonywania w sposób stały działalności wykraczającej poza przedmiot działalności określony w umowie.
Z formalnego punktu widzenia, określenie w umowie spółki przedmiotu jej działalności może się odbyć w sposób dowolny. Składając jednak wniosek o rejestrację podmiotu w KRS przedmiot działalności spółki trzeba już będzie określić według pozycji Polskiej Klasyfikacji Działalności. Istotne jest zatem, aby w umowie spółki określić przedmiot działalności spółki w sposób, który umożliwi sądowi rejestrowemu badającemu wniosek o rejestrację spółki, stwierdzenie zgodności pomiędzy przedmiotem działalności spółki wskazanym w umowie spółki a tym określonym we wniosku o rejestrację.
Czas trwania
Umowa spółki powinna wskazywać czas jej trwania jedynie w przypadku, gdy spółka ma być powołana na czas oznaczony. W obrocie ukształtowała się jednak praktyka zamieszczania informacji o czasie trwania spółki także w sytuacji, gdy spółka została zawiązana na czas nieoznaczony. Wspólnicy, zastanawiając się nad czasem trwania spółki powinni odpowiedzieć sobie na pytanie w jakim celu gospodarczym zawiązują spółkę. Jeżeli celem tym jest jedynie realizacja określonego przedsięwzięcia, takiego jak wzniesienie budynku mieszkalnego i późniejsza sprzedaż położonych w nim lokali, zasadne będzie zawarcie umowy na czas oznaczony (to jest do czasu realizacji danego celu gospodarczego). Jeżeli natomiast spółka ma prowadzić swoją działalność w sposób ciągły a wspólnicy nie przewidują jej rozwiązania po upływie z góry określonego czasu, umowa powinna zostać zawarta na czas nieoznaczony.
Zakładając oznaczony czas trwania spółki, wspólnicy muszą podjąć decyzję co do sposobu określenia czasu jej trwania, co może nastąpić poprzez wskazanie:
- konkretnej daty, do której umowa została zawarta,
- okresu jej trwania poprzez określenie liczby dni, miesięcy bądź lat i momentu, od którego czas ten należy liczyć,
- konkretnego zdarzenia skutkującego rozwiązaniem umowy.
Wybór określonego sposobu, będzie zależał od tego, czy wspólnicy mają wiedzę co do czasu potrzebnego na realizację celu, dla którego zawiązują spółkę. Jeżeli posiadają taką wiedzę, mogą wskazać konkretną datę rozwiązania umowy spółki albo okres jej trwania. Jeżeli natomiast nie wiedzą jak długo potrwa realizacja obranego przez nich celu, mogą ograniczyć się do wskazania zdarzenia skutkującego rozwiązaniem umowy.
Wkłady wspólników
Wkłady wniesione do spółki stanowią podstawowy środek, pozwalający wspólnikom dążyć do osiągnięcia wyznaczonego sobie celu gospodarczego. Ze względu na szczególną rolę wkładów wspólników, ich wniesienie do spółki stanowi obowiązek wspólnika każdej spółki handlowej, z którego żaden wspólnik nie może zostać zwolniony. Konsekwencją powyższej regulacji jest nałożenie przez ustawodawcę na wspólników obowiązku oznaczenia w umowie spółki komandytowej wkładów wnoszonych przez każdego z nich i ich wartości. Przy tym, oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika dotyczy wyłącznie wkładów umówionych, a więc takich, co do których wspólnik zobowiązał się w umowie, że je wniesie. Dlatego też wkład powinien być oznaczony w taki sposób, aby nie było wątpliwości co do treści zobowiązania wspólnika.
Przedmiotem wkładu może być zarówno określona suma pieniężna, jak również własność rzeczy lub innych praw czy określone świadczenia na rzecz spółki. W przypadku wnoszenia wkładu innego niż określona suma pieniężna, oznaczając taki wkład, jego przedmiot można określić zarówno co do gatunku jak i co do tożsamości. Wyłącznie do wspólników należy wybór, który z dwóch powyżej wskazanych sposobów określenia wkładów wybiorą. Oznaczając przedmiot wkładu co do gatunku należy opisać go jedynie przy użyciu jego cech rodzajowych, właściwych także dla większej liczby przedmiotów. Określając wkład co do tożsamości oznacza się go według cech indywidualnych, właściwych tylko dla określonego przedmiotu.
Nie istnieje minimalna czy też maksymalna wartość wkładów jakie wnieść muszą wspólnicy do spółki komandytowej. Kwestia ta została pozostawiona swobodnemu uznaniu wspólników. W praktyce oznacza to, że wkład wniesiony przez wspólnika może opiewać nawet na symboliczną złotówkę. Podejmując decyzję co do wartości wnoszonych wkładów warto jednak mieć na uwadze, że wysokość wkładów wniesionych do spółki jest ujawniana w KRS. W obecnej sytuacji rynkowej, kiedy coraz częściej przed nawiązaniem współpracy gospodarczej zleca się wyspecjalizowanym podmiotom sprawdzenie wiarygodność kontrahentów, niska wartość wniesionych do spółki wkładów może zniechęcić potencjalnych kontrahentów do nawiązania współpracy ze spółką.
Suma komandytowa
Suma komandytowa stanowi określoną kwotowo granicę odpowiedzialności każdego z komandytariuszy wobec wierzycieli spółki. Suma komandytowa pełni zatem funkcję gwarancyjną wobec wierzycieli spółki. Każdemu komandytariuszowi w spółce należy przypisać odrębną sumę komandytową. Przy tym suma ta może być różna dla poszczególnych komandytariuszy lub taka sama dla każdego z nich.
Ustawodawca nie uregulował wprawdzie minimalnej wysokości sumy komandytowej, jednak pamiętając o jej gwarancyjnej funkcji przyjmuje się, że nie może ona być symboliczna. Nie ma przy tym jednoznacznego stanowiska co do konsekwencji określenia sumy komandytowej na zbyt niskim poziomie. Wskazuje się jednak, że symboliczna suma komandytowa może skutkować nieważnością postanowienia o sumie komandytowej i wprowadzeniem nieograniczonej odpowiedzialności komandytariusza a nawet nieważnością całej umowy spółki komandytowej.