Ciągle aktualny jest temat przygotowania się samorządów – przede wszystkim gmin i powiatów – do roli organizatorów publicznego transportu zbiorowego. Dla wielu samorządów to „przygotowanie” ma przyjąć postać przekazania kompetencji organizatora innym jednostkom na podstawie porozumień międzygminnych i międzypowiatowych.
Wyrok korzystny dla przedsiębiorców
W tym kontekście interesujący jest wyrok wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w dniu 8 listopada 2017 r. w sprawie o sygnaturze III Sa/Po 924/16. Wyrok ten wydany został w sprawie, którą Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy prowadziła, reprezentując przewoźnika kwestionującego legalność czynności organizatora publicznego transportu zbiorowego. Wyrok ten jest szczególnie istotny zwłaszcza z tego powodu, że generalnie orzecznictwo sądów dotyczące publicznego transportu zbiorowego jest dość ubogie. Każdy wyrok musimy więc analizować bardzo uważnie.
Obowiązkowy plan transportowy
W mojej ocenie najważniejszym ustaleniem dokonanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu jest stwierdzenie, że w przypadku, gdy samorządy przekazują sobie kompetencje organizatora na mocy porozumień, to przed podjęciem dalszych działań konieczne jest uchwalenie planu transportowego dla całego terenu objętego porozumieniem. Dopiero uchwalenie planu transportowego pozwala bowiem na określenie sieci komunikacyjnej, która ma być objęta umową czy też umowami zawartymi z operatorami.
Nie ma więc możliwości, aby organizator, któremu na mocy porozumienia przekazano kompetencje innych jednostek samorządu, dokonał ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych ani tym bardziej zawarł taką umowę przed uchwaleniem planu transportowego dla całego terenu objętego porozumieniem.
Samorządy muszą uważać
Kwestia ta jest bardzo istotna, ponieważ spełnienie tego wymogu znacznie wydłuża procedurę zawarcia umowy z operatorem. Organizatorzy muszą to mieć na uwadze, planując swoje działania, ponieważ uchwalenie planu transportowego to procedura zajmująca co najmniej kilka miesięcy.
Tryb skargowy w praktyce
Omawiany przeze mnie wyrok jest przykładem praktycznego zastosowania trybu skargowego określonego w art. 59 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. Na tej podstawie zainteresowani zawarciem umowy o świadczenie usług w publicznym transporcie zbiorowym, czyli przede wszystkim przewoźnicy, mogą zaskarżać do sądów administracyjnych czynności organizatorów, którzy zmierzają do zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych w trybie bezpośrednim, czyli z pominięciem trybu przetargowego. Jak widać tryb ten działa, ponieważ przewoźnikowi udało się skuteczne zakwestionować niezgodnie z prawem działania podjęte przez organizatora.